Zaskakujące odkrycie: Dzieci w epoce kamienia miały lepszą opiekę niż dzisiejsze z przedszkolami i żłobkami

Zaskakujące odkrycie: Dzieci w epoce kamienia miały lepszą opiekę niż dzisiejsze z przedszkolami i żłobkami

O neandertalskich opiekunach i ich sposobach dbania o potomstwo

Kiedy zanurzamy się w świat prehistorycznych społeczeństw, szczególnie tych z czasów, gdy przodkowie człowieka migrowali z seszonych, ukrytych w cieniu pradawnych drzew jaskiń wiodąc życie zbieracko-łowieckie, stajemy w obliczu fascynujących, często nieoczywistych spostrzeżeń. Nieustannie odkrywamy na nowo, że mentalny obraz, który sobie kreujemy, dotyczący życia w tamtych czasach, okazuje się być niesamowicie trafny czy też całkowicie błędny. Jednym z bardziej intrygujących wyników badań jest zaskakujący obraz opieki nad najmłodszymi, sugerujący, że dzieci żyjące tysiąclecia temu mogły doświadczać znacznie więcej uwagi i troski ze strony dorosłych niż niektóre z dzisiejszych pociech, usidlonych w ścianach nowoczesnych placówek edukacyjnych.

Starożytna wioska pełna ciepłoty: społeczna opieka jako standard

Wyobraźmy sobie scenę, gdzie w promieniach zachodzącego słońca, pośród leśnych ostępów, grupa dorosłych otacza maluchy, każde z nich okryte bezwarunkowym uczuciem oraz skupieniem. W neandertalskich rodzinach, gdzie komunikacja mogła być ograniczona nie tylko przez bracjące słownictwo, ale też przez niebezpieczeństwa czające się na zewnątrz ścian prymitywnych domostw, każde dziecko było cennym ogniwem, którego rozkwit stanowił priorytet dla całej wspólnoty. Badania skamieniałości i pozostałości archeologicznych pozwalają dzisiaj wysnuć hipotezę, iż w dawnych społecznościach, wielopokoleniowy system opieki nad najmłodszymi nie był odosobnionym przypadkiem, lecz powszechną praktyką.

Niesprawiedliwy stosunek wychowawca-wardęga?

Przenosząc się dużym skokiem w czasie do współczesnych dni, pełnych technologii i przepisów, zauważamy nieco paradoksalny obraz. W żłobkach oraz przedszkolach, gdzie oczekuje się profesjonalnej dbałości o rozwój i bezpieczeństwo najmłodszych, często dominuje zgoła inna rzeczywistość; jedna opiekunka czy wychowawca, zmaga się z zadaniem przekroczenia granic fizycznych i emocjonalnych możliwości, starając się zapewnić troskę wielu dzieciom jednocześnie. Nawet najcieplejsza, najbardziej oddana i dynamiczna postać, może ulec przytłoczeniu lawiną potrzeb i wymagań stawianych przez energiczne, ciekawe świata kilkulatki.

Przeszłość w lepszych barwach: czy rzeczywiście?

Kwestia opieki nad dziećmi jeszce zabarwiona idealizacją przeszłości napotyka na trudności interpretacyjne, przecież archeologia przekazuje nam jedynie zarys życia naszych przodków, aczkolwiek, niekoniecznie dobrze przyswajamy lekcję, że liczba opiekunów nie zawsze jest adekwatna do jakości troski. Powierzchowna dbałość w żłobku, gdzie powszechne są zjawiska przeciążenia personelu, pośpiesznego podejścia do aktywności z dziećmi oraz wielokrotnie niedostatecznego ujmowania potrzeb emocjonalnych i fizycznych, kontrastuje z harmonijnym podejściem klanowym do najmłodszych, które mogło dominować w czasach prehistorycznych.